تبیین الگوی اقتصادی (بخش دوم)

متن زیر ادامه ی مصاحبه استاد حسن عباسی با مجله‌ی «اندیشه گستر» است که در سال 1387 منتشر شده است. این مصاحبه به همراه متن گفت‌وگو با صاحب‌نظران دیگر اقتصادی توسط نشر تعالی اندیشه در کتابی تحت عنوان «اندیشه اقتصادی انقلاب اسلامی» در پایان سال 1393 بازنشر گردیده است.

 این مطلب ادامه ی مطلب تبیین الگوهای اقتصادی (بخش اول) است.

تولید یک سیستم عامل در حوزه‌ی اقتصاد برای جمهوری اسلامی از چه مبنایی آغاز می‌شود؟ آن نقطه‌ی شروع کجاست؟

 

اندیشه‌ی بنیادین در هر حوزه‌ای اعم از فرهنگ، سیاست، اقتصاد، و… از تبیین دامنه‌ی پارادایم‌های موجود یا تولید پارادایم جدید، و همچنین از تعریف نسبت خود با هر یک از آن پارادایم‌ها آغاز می‌شود. همه‌ی پارادایم‌های معرفتی، هستی شناختی، و… در ذیل دو ابرپارادایم دسته‌بندی می‌شوند: سوپر پارادایم امانیسم که در افکار عمومی، نمایندگی آن به عهده‌ی مدرنیسم است، و ابروادی خداگرایی، که امروز در افواه عمومی، نمایندگی آن در اختیار اسلام است. اسلام و مدرنیسم، دو مدعی کلان اداره‌ی جهان هستند.

در ذیل هر یک از این ابرپارادایم‌ها، چهار دسته پارادایم اقتصادی وجود دارد.

پارادایم یکم، معطوف به فرآیند کلی اقتصاد است. این فرآیند، هفت گام کلی را در بردارد که به ترتیب شامل تقاضا- استحصال منابع- تبدیل مواد به کالا- عرضه- فروش- خرید- و مصرف، می‌شود. در این پارادایم، هر یک از این مولفه‌های هفت‌گانه، می‌تواند ثقل اقتصاد قرار گیرد و مکتب اقتصادی، حول آن شکل بگیرد.

«پارادایم یکم، معطوف به فرآیند کلی اقتصاد است. این فرآیند، هفت گام کلی را در بردارد»

تبیین الگوهای اقتصادی (بخش اول)

متن زیر مصاحبه استاد حسن عباسی با مجله‌ی «اندیشه گستر» است که در سال 1387 منتشر شده است. این مصاحبه به همراه متن گفت‌وگو با صاحب‌نظران دیگر اقتصادی توسط نشر تعالی اندیشه در کتابی تحت عنوان «اندیشه اقتصادی انقلاب اسلامی» در پایان سال 1393 بازنشر گردیده است.

 

 با تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، پرسش نخست ما این است که با توجه به بحران اقتصادی جاری در جهان غرب، و ضرورت بازنگری در الگوهای اقتصادی جهانی، چشم‌انداز مدل کاپیتال اکونومی را چگونه ارزیابی می‌کنید و به نظر شما آیا اسلام از یک الگوی اقتصادی جامع برای پاسخ‌گویی به نیازهای بشری برخوردار است، و آیا جمهوری اسلامی می‌تواند در شرایط موجود که جهان با نوعی خلاء تئوریک در حوزه‌ی فلسفه‌ی اقتصادی مواجه شده است، الگوی اقتصادی اسلام را تبیین، و به جهان عرضه می‌کند؟

دکترین کدآمایی

در ادامه ی مقاله ی دکترین کپیتال اکانامی به دکترین کدآمایی می رسیم که در مقاله کدآمایی و اکانامی تفاوت ها و شباهت ها به تشابهات و تفاوت های آنها پرداخته شد. حال نیز نگاهی دیگر به این الگوی معیشنی می اندازیم.

 کدآمایی  «دکترین کدآمایی» نیز همانند دکترین اقتصاد سرمایه، بر منابع تمرکز دارد با این تفاوت که مؤلفه­‌ی تقاضا را در این چرخه دخیل می­‌سازد.(توجه داشته باشید که در اکانمی غربی تقاضا مهم نبوده زیرا توسط خودشان ذائقه سازی می شده است) در مقابل طبیعت­‌گرایی در اقتصاد، مکتب انسان­‌گرایی قرار دارد. در این پارادایم، انسان به عنوان متقاضی کالا و خدمات، به عنوان مصرف کننده و به عنوان مشتری و خریدار مطرح است. توجه و تمرکز بر نیازهای او (نه ایجاد نیاز) و ساماندهی آن نیازها و تعدیل احتیاجات وی در چهارچوب­‌های مشروع، دکترین اقتصاد بشرگرا را شکل می­‌دهد. 

در نمودارپیشرو حیطه ی نیم دایره مشخص شده برای دکترین کدآمایی در الگو اقتصاد چرخه ای تنها در ظاهر یک تفاوت با دکرتین اکانامی دارد و آن هم اضافه شدن تقاضا به حیطه کدآمایی است ولی یک فرق بنیادینی که این دو با همدیگر دیگر دارند و قبلا هم اشاره کرده ام این است که دکترین کدآمایی به هر قیمتی به پول نمی انجامد بلکه خواسته های اساسی انسان را در نظر می گیرد.

منبع:سایت کدآمایی

ترمینلوژی رویکرد مشتری مدار

در این مقاله سعی داریم مطالبی را که در قبل به آن اشاره کردیم را به صورت دقیق تر مورد بررسی قرار دهیم که در ابن مبحث به بررسی دوباره واژگان تخصصی الگوهای معیشتی می پردازیم.

 ترمینولوژی*

طرح­‌ریزی مبتنی بر روی­‌کرد مشتری­‌مدار در نسبت با چهار مفهوم روشن می­‌شود: اقتصاد، اکانومی، کدآمایی و بیع. واژه‌­ی عربی «اقتصاد»[۴] که در فارسی نیز بسیار رایج است، به معنی میانه‌­روی است، اما تبیین نگاه اسلام در کاربرد این واژه نیست، زیراکه قرآن به صراحت از لفظ «بیع» استفاده می­‌کند. مفهوم «میانه‌روی» در فارسی، یک لفظ عام است و غیر از معیشت، بسیاری از امور دیگر را نیز در برمی­‌گیرد. واژه­‌ی اقتصاد، جامعیت مفهوم قرآنی بیع را برای منظوری که مدنظر است در برندارد. از سوی دیگر، اندیشه‌­ی ایرانی، سوای از مفاهیم عربی اقتصاد و بیع، میراث­‌دار واژه‌­ی فارسی «کدآمایی» است. همانگونه که کدخدا و کدبانو، با حداقل­‌های منابع موجود، چرخ زندگی روستا یا منزل را می­‌گردانند، دانش کدآمایی نیز به تبیین چگونگی اداره­‌ی امور زندگی با حداقل­‌های منابع می­‌پردازد. واژه­‌ی چهارم، مفهوم غربی «اکانامی»[۵] است، که تا حدودی به مفهوم کدآمایی فارسی نزدیک است، اما قرابت چندانی با واژه‌­های اقتصاد و بویژه بیع ندارد.

    

*: terminology

دیکشنری انگلیسی به فارسی

لغات ، اصطلاحات علمى یا فنى ، کلمات فنى ، واژگان      ممنبع:سایت واژه یاب

منبع مقاله: سایت کدآمایی

کدآمایی و اکانامی تفاوت ها و شباهت ها

در این مطلب سعی داریم تا به شباهت ها و تفاوت هایی از الگوهای معیشتی کدآمایی و اکانامی به عنوان دو الگوی معیشتی ای که به ترتیب ایرانی و غربی هستند بپردازیم که در آینده در مقالاتی جداگانه به هردوی این الگوها بیشتر خواهیم پرداخت. در هر دوی این الگوها مدیریت منابع نقش مهمی دارد اما این دو الگو دیدگاه متفاوتی نسبت به مدیریت منابع دارند.

در دیدگاه معیشتی اکانامی اصل بر مدریت تقاضای مردم برای ایجاد نیاز نسبت به تولیدات صنعت است، اما در دیدگاه معیشتی کدآمایی اصل مدیریت بر اساس مدیریت بهینه ی منابع بر اساس نیاز های اساسی(نه ساختگی)  انسان (بدون ایجاد تغییر در آن) است.

به دلیل شباهت بین این دو الگو، الگوی کدآمایی می تواند جایگزین مناسبی در کشور ما برای الگوی معیشت اکانامی باشد که با الگوی معیشتی بیع کامل خواهد شد.

خبر جدید

در آینده در این وبلاگ موشن گرافیک ها و ویدیوهایی با موضوع چهار الگوی معیشتی بیع، کدآمایی، ربا و اکانامی در بخش ویدیوهای وبلاگ قرار خواهد گرفت

الگوی معیشت کدآمایی

به نام خداوند بخشنده مهربان

الگوی کدآمایی، الگوی ایرانی معیشت است. الگویی که ریشه‌ی افراد را در زمین تعریف می‌کند. الگویی که بر خلاف مشابه غربی‌اش به دنبال پاسخ به نیازهای انسان با بهر‌ه‌گیری حداقلی از منابع موجود است. الگویی که واژه‌ی کدبانو در دایره‌ی آن تعریف می‌شود. فردی که باید در سطح یک خانواده با هنر و تدبیر خود از حداقل منابعی که در اختیار دارد حداکثر استفاده را کرده و نیازهای خانواده‌اش را تامین کند.

اساساً اقتصاد مقاومتی و جهاد اقتصادی که امروز برای دست‌یابی به الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت در دستور کار هستند، قرابت و انطباق عجیبی با الگوی کدآمایی دارند.

متاسفانه این الگو تقریباً بیش از یک قرن است که متولی ندارد و هیچ حکومتی در جهان از آن برای اداره‌ی مردم خود استفاده نمی‌کند. اما این الگو یک سابقه‌ی ۳۰۰۰ ساله دارد و دو امپراتوری هخامنشی و ساسانی از آن استفاده کرده‌اند. اساساً کسانی که نسبت به وجود یک چنین الگویی شک دارند باید از خود بپرسند که چطور این دو امپراتوری، گستر‌ه‌ای در حد چند کشور را اداره می‌کرده‌اند اما الگویی برای اداره‌ی معیشت مردم خود نداشته‌اند؟

با استناد به تعریفی از کدآمایی که در مقاله فرهنگ واژگان (کدآمایی) به آن اشاره شده است، شاید بتوان کلمه کدخدا را اینگونه تعریف کرد که کدخدا فردی است که سعی در نظم دادن کوشش مردم به سمت استفاده بهینه ازمنابع موجود دارد و به همین جهت او را تلویحاً می توان خدای کوشش و تلاش دانست و در رابطه کلمه کدبانو هم می توان اینگونه گفت که کدبانو با نظم دادن به کوشش و تلاش اعضای خانواده سعی در مصرف بهینه منابع موجود در خانه دارد و به همین جهت می توان این کلمه را به معنی بانوی کوششگر و تلاشمند دانست.

منبع: سایت کدآمایی

www.kadamaei.ir

مدل های متولی معیشت بشر

به نام خدا

 

در طول تاریخ مدل‌ های مختلفی متولی اداره‌ ی زندگی بشر بوده‌ اند.این در حالی است، که بسیاری فکر می‌ کنند، تنها یک مدل برای اداره‌ ی #معیشت بشر وجود دارد.

مدلِ #اکانامی ،که به اشتباه به واژه‌ ی #اقتصاد ترجمه شده است،به نظر تنها مدل برای اداره‌ ی معیشتِ بشر می‌ آید.اما واقعیت این است که بشر تا کنون ۴ مدلِ اصلی را برای اداره‌ ی معیشت خود تجربه کرده‌ است.

ناکارآمدیِ مدلِ اکانامی پس از بحرانِ اقتصادیِ سالِ ۲۰۰۸ **برای چندمین بار در طولِ تاریخ** به اثبات رسید. این ناکارآمدی باعث شده که امروز عمده‌ ی متفکرانِ اقتصادی به دنبالِ مدلِ جای‌گزین برای اکانامی در غرب باشند.

#کدآمایی مدلِ متولی معیشت در حوزه‌ ی تمدنِ #ایران هم‌ ارز با مدلِ اکانامی در حوزه‌ ی تمدنی #غرب بوده است **و قدمتی ۳۰۰۰ ساله دارد.**هر چند امروز هیچ حکومتی از آن برای اداره‌ی معیشت جامعه‌ ی خود استفاده نمی‌ کند، اما بررسی و بازنگریِ این مدل می‌تواند در طراحیِ مدلِ مناسبی برای اداره‌ی معیشتِ انسانِ مسلمانِ ایرانی مفید باشد.

هم‌ ارزِ مدل‌ های اکانامی و کدآمایی، که در دو حوزه‌ ی اصلیِ تمدنی #ایران و #یونان استفاده می‌ شدند، دو مدلِ دیگر نیز مطرح بوده‌ اند. مدل‌ های #بیع و #ربا دیگر مدل‌ های متولی معیشت بشرند که هر دو مدلِ در تاریخِ ادیانِ الهی توسطِ انبیا برجسته ‌شده‌اند.**انبیاءِ الهی همواره از ربا نهی و به بیع دعوت می‌ کرده‌ اند.**

در میانِ این چهار مدلِ اصلی، #اقتصاد تنها یک واژه‌ ی غلط و بلاتکلیف است. واژه‌ ای غلط است چون به معنای **میانه‌ روی** است و معادلِ هیچ‌ یک از مدل‌ هایی که معرفی شدند نیست. واژه‌ ای بلاتکلیف است، چرا که برای تمامیِ این مدل‌ ها استفاده می‌شود. امروز در زبانِ فارسی، اقتصاد معادلِ اکانامیِ غربی، کدآماییِ ایرانی، بیعِ قرآنی و ربای مذموم است.