سود مضاعف

در مطلب سود مضاعف قصد داریم در رابطه با تفسیر آیه ی ۱۳۰سوره ی آل عمران ویدیویی را در رابطه باسیستم بانک داری منتشر کنیم که تعریف کمتر شنیده شده ای را از سیستم بانکداری مطرح می کندکه در ادامه ی مطلب شاهد آن خواهید بود.

تفسیر آیه ۱۳۰سوره ی آل عمران

در این آیه اشاره به تحریم رباى فاحش شده و با تعبیر أَضْعافاً مُضاعَفَهً بیان گردیده است.

 منظور از رباى فاحش این است که: سرمایه به شکل تصاعدى در مسیر ربا سیر کند یعنى سود در مرحله نخستین با اصل سرمایه ضمیمه شود و مجموعاً مورد ربا قرار گیرند، و به همین ترتیب در هر مرحله، سود به اضافه سرمایه ، سرمایه جدیدى را تشکیل دهد، و به این ترتیب در مدت کمى از راه تراکم سود، مجموع بدهى بدهکار به چندین برابر اصل بدهى افزایش یابد و به کلى از زندگى ساقط گردد.

 

منبع: تفسیر نمونه

 

تفاوت بیع و ربا

شرایط بیع و ربا در تفسیر نمونه ی آیه ۲۷۵ سوره ی بقره به شرح زیر آمده می باشد:

 

در تفسیر این آیه بعد از بررسی حال ربا خواران در دنیا و آخرت این قسمت از آیه آمده است که به گوشه اى از منطق رباخواران  می پردازد که مى فرماید:

 این به خاطر آن است که آنها گفتند: بیع هم مانند ربا است و تفاوتى میان این دو نیست (ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا).

یعنى هر دو از انواع مبادله است که با رضایت طرفین انجام مى شود.

ولى قرآن در پاسخ آنها مى گوید: چگونه این دو ممکن است یکسان باشد؟ حال آن که خداوند بیع را حلال کرده و ربا را حرام (وَ أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا).

مسلماً این تفاوت، دلیل و فلسفه اى داشته که خداوند حکیم، به خاطر آن چنین حکمى را صادر کرده است، قرآن در این باره توضیح بیشترى نداده و شاید به خاطر وضوح آن بوده است، زیرا:

اولاً ـ در خرید و فروش معمولى، هر دو طرف به طور یکسان در معرض سود و زیان هستند، گاهى هر دو سود مى کنند و گاهى هر دو زیان، گاهى یکى سود و دیگرى زیان مى کند در حالى که در معاملات ربوى رباخوار هیچ گاه زیان نمى بیند و تمام زیان هاى احتمالى بر دوش طرف مقابل سنگینى خواهد کرد و به همین دلیل است که مؤسسات ربوى روز به روز وسیع تر و سرمایه دارتر مى شوند و در برابر تحلیل رفتن طبقات ضعیف بر حجم ثروت آنها دائماً افزوده مى شود.

ثانیاً ـ در تجارت و خرید و فروش معمولى، طرفین در مسیر تولید و مصرف گام بر مى دارند، در صورتى که رباخوار هیچ عمل مثبتى در این زمینه ندارد و بدون هیچ تولیدی و یا عرضه ای با پول، پول در می آورد.

ثالثاً ـ با شیوع رباخوارى سرمایه ها در مسیرهاى ناسالم مى افتد و پایه هاى اقتصاد که اساس اجتماع است متزلزل مى گردد، در حالى که تجارت صحیح موجب گردش سالم ثروت است.

رابعاً ـ رباخوارى منشأ دشمنى ها و جنگ هاى طبقاتى است، در حالى که تجارت صحیح چنین نیست و هرگز جامعه را به زندگى طبقاتى و جنگ هاى ناشى از آن سوق نمى دهد.

منبع: تفسیر نمونه

انواع جهاد

 

در پی مقاله ی یک تجارت بی نظیر با مطرح شدن مسئله ی جهاد تصمیم گرفتم به دنبال تعریف آن در احادیث معصومین بگردم که به دو حدیث زیر  رسیدم که به شرح زیر هستند:

 پیامبر اسلام در حدیثی صرف شمشیر زدن در راه خدا را جهاد ندانسته و مسئولیت پذیری فرد در قبال والدین و فرزندان و تامین خود برای بی نیازی را جهاد دانسته که یکی از عوامل مورد نیاز برای این امر را می توان تبیین یک الگوی معیشتی درست برای بی نیازی از مردم طبق تعریف هایی که از الگوی معیشتی بیع و کدآمایی شده است، دانست. در زیر حدیث پیامبر(ص) را در مورد جهاد غیر نظامی در راه خدا را می خوانید.

شیوه ی قرآن برای مبارزه با ربا

این مطلب مقدمه ی لازمی برای تفسیر آیه ی ۱۳۰ سوره آل عمران است که در آینده منتشر خواهد شد که از تفسیر نمونه استخراج شده است که به شرح زیر است:

مى دانیم روش قرآن در مبارزه با انحرافات ریشه دار اجتماعى این است که: تدریجاً زمینه سازى مى کند، افکار عموم را تدریجاً به مفاسد آنها آشنا مى سازد، و آن گاه که آمادگى براى پذیرفتن تحریم نهائى حاصل شد، قانون را به صورت صریح اعلام مى نماید (مخصوصاً در مواردى که آلودگى به گناه زیاد و وسیع باشد).

و نیز مى دانیم: عرب، در زمان جاهلیت آلودگى شدیدى به ربا خوارى داشت و مخصوصا محیط مکّه محیط رباخواران بود، و سرچشمه بسیارى از بدبختى هاى اجتماعى آنها نیز همین کار زشت و ظالمانه بود، به همین دلیل، قرآن براى ریشه کن ساختن رباخوارى، حکم تحریم را در چهار مرحله بیان کرده است:

یک تجارت بی نظیر

 

در مقاله ی الگوی معیشت بیع، آیه ۱۱۱سوره ی توبه مطرح شد که در زیر تفسیر مختصری از این سوره آورده شده است:

از آنجا که در آیات گذشته، درباره متخلفان از جهاد سخن به میان آمد، در این دو آیه، مقام والاى مجاهدان با ایمان، با ذکر مثال جالبى، بیان شده است.

در این مثال، خداوند خود را خریدار، و مؤمنان را فروشنده معرفى کرده، و مى فرماید: خداوند از مؤمنان جان ها و اموالشان را خریدارى کرده، که در برابر این متاع، بهشت براى آنان باشد (إِنَّ اللّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ).

 

و از آنجا که در هر معامله، پنج رکن اساسى وجود دارد یعنى: خریدار، فروشنده، متاع، قیمت و سند معامله، خداوند در این آیه، به تمام این ارکان اشاره کرده است.

خودش را خریدار ، مؤمنان را فروشنده ، جان ها و اموال را متاع و بهشت را ثمن (بها)، براى این معامله قرار داده است.

حدیث معیشتی

 

رسول اللّه (صلى الله علیه و آله وسلم) :

مِن فِقهِ الرَّجُلِ أن یُصلِحَ مَعیشَتَهُ ، ولَیسَ مِن حُبِّ الدُّنیا طَلَبُ ما یُصلِحُکَ ؛

نشان ژرف اندیشى هر فرد این است که گذران زندگى اش را به سامان آورد . این که در جست و جوى سامان زندگى ات باشى ، دنیادوستى شمرده نمى شود .

شُعب الإیمان : ۵ / ۲۵۴ / ۶۵۶۳ عن ابن عمر ، کنز العمّال : ۳ / ۵۰ / ۵۴۳۹ عن أبی الدرداء .

 

یک سوال: به نظر شما کدام نوع سامان دهی در زندگی (یا به عبارتی الگوی معیشت) مورد تایید خدا و پیا مبرش و ائمه ی معصومین است؟

 

منبع: سایت حدیث آنلاین