خبر جدید

در آینده در این وبلاگ موشن گرافیک ها و ویدیوهایی با موضوع چهار الگوی معیشتی بیع، کدآمایی، ربا و اکانامی در بخش ویدیوهای وبلاگ قرار خواهد گرفت

تبعات بیع و ربا

در ادلمه ی مقاله ی شرایط بیع و ربا، در این مقاله سهی داریم به تبعات فردی آنها نیز اشاره ی ای داشته باشیم که شرح آن از تفسیر آیه ی ۲۷۵ سوره بقره در زیر آمده است:

تبعات بیع و ربا

از آنجا که رباخوار به وسیله ثروتى که در دست دارد حاصل دسترنج طبقه زحمتکش را جمع مى کند و گاه با این وسیله به هستى و زندگى آنان خاتمه مى دهد و یا لااقل بذر دشمنى و کینه در دل آنان مى پاشد به طورى که تدریجاً تشنه خون رباخوار مى گردند، و جان و مالش را در معرض خطر قرار مى دهند;

قرآن مى گوید: خدا سرمایه هاى ربوى را به نابودى سوق مى دهد این نابودى تدریجى که براى افراد رباخوار هست براى اجتماع رباخوار نیز مى باشد.*

در مقابل، کسانى که با عواطف انسانى و دلسوزى در اجتماع گام مى نهند و از سرمایه و اموالى که تحت اختیار دارند انفاق کرده و در رفع نیازمندى هاى مردم مى کوشند، با محبت و عواطف عمومى مواجه مى گردند، و سرمایه آنها نه تنها در معرض خطر نیست، که با همکارى عمومى، رشد طبیعى خود را مى نماید این است که قرآن مى گوید: و انفاق ها را افزایش مى دهد .

این حکم در فرد و اجتماع یکى است، در اجتماعى که به نیازمندى هاى عمومى رسیدگى شود، قدرت فکرى و جسمى طبقه زحمتکش و کارگر که اکثریت اجتماع را تشکیل مى دهد به کار مى افتد، و به دنبال آن یک نظام صحیح اقتصادى که بر پایه همکارى عمومى و بهره گیرى عموم استوار است به وجود مى آید.

توجه: باید به این نکته توجه داشت که حکم ربا و بیع در فرد و اجتماع یکی است و اگر از فرد شروع شود و جامعه ای را در بر بگیرد این حکم ها هیچ تفاوتی در آنها ایجاد نخواهد شد.

*: به نظر مى رسد اگر یک مؤسسه اقتصادى یا مذهبى آمارى از رباخواران گذشته و حال با بررسى پرونده هاى قضائى تهیه نماید، به اینجا خواهد رسید که رباخوارى در همین دنیا نیز سبب نابودى است. به امید آن روز...

منبع: تفسیر نمونه

نرخ بهره

برای طرح ریزی یک الگوی معیشتی درست ابتدا باید الگوی معیشتی فعلی را مورد بررسی قرار داد که برای این کار می توان دیدگاه اقتصاد خارجی و داخلی را  در این رابطه در نظر گرفت که برای شروع در نظر دارم که به قسمتی از نظریه اقتصاد کینزی که یکی از نظریه های مهمی است که در حال حاضر هم به دلیل کوتاه کردن دست نظارت دولت بر بازار و آزاد کردن آن و مسائل این چنینی هنوز هم در غرب مخاطب دارد بپردازم.

در نگاه کینزی در بررسی مسئله ی نرخ بهره که به دلیل ادعا کینز بر این اساس که سود سرمایه گذاری در یک پروژه به نرخ بهره وامی که برای اجرای پروژه گرفته می شود ارتباط مستقیم دارد، مطرح شد، آمده است که:

 

از آنجا که درتئوری کینزی عرضه ی پول مستقل از نرخ بهره است و همواره در سطح مشخصی ثابت می باشد، نرخ بهره تعادلی از تقاطع دو منحنی عرضه و تقاضای پول است. 

تمامی این مطالب را احتمالا می توان در یک نمودار بسیار ساده تفهیم کرد. نرخ بهره در محورهای صعودی و مقدار پول در محورحای افقی نشان داده شده است.

نمودار تعادل در بازار پول 

باید به این نکته توجه داشت که در اقتصاد کینزی شرط لازم برای ایجاد تعادل در بازار پول، تعادل در بازار اوراق قرضه یا بازار بورس است. به عبارت دیگر، در وضعیت تعادل بازار پول، در نقطه ای، حتما بازار اوراق قرضه هم در تعادل است زیرا این بازارها رابطه ی مستقیمی با پولی دارند که به صورت نقد در دست مردم است.

سود مضاعف

در مطلب سود مضاعف قصد داریم در رابطه با تفسیر آیه ی ۱۳۰سوره ی آل عمران ویدیویی را در رابطه باسیستم بانک داری منتشر کنیم که تعریف کمتر شنیده شده ای را از سیستم بانکداری مطرح می کندکه در ادامه ی مطلب شاهد آن خواهید بود.

تفسیر آیه ۱۳۰سوره ی آل عمران

در این آیه اشاره به تحریم رباى فاحش شده و با تعبیر أَضْعافاً مُضاعَفَهً بیان گردیده است.

 منظور از رباى فاحش این است که: سرمایه به شکل تصاعدى در مسیر ربا سیر کند یعنى سود در مرحله نخستین با اصل سرمایه ضمیمه شود و مجموعاً مورد ربا قرار گیرند، و به همین ترتیب در هر مرحله، سود به اضافه سرمایه ، سرمایه جدیدى را تشکیل دهد، و به این ترتیب در مدت کمى از راه تراکم سود، مجموع بدهى بدهکار به چندین برابر اصل بدهى افزایش یابد و به کلى از زندگى ساقط گردد.

 

منبع: تفسیر نمونه

 

تفاوت بیع و ربا

شرایط بیع و ربا در تفسیر نمونه ی آیه ۲۷۵ سوره ی بقره به شرح زیر آمده می باشد:

 

در تفسیر این آیه بعد از بررسی حال ربا خواران در دنیا و آخرت این قسمت از آیه آمده است که به گوشه اى از منطق رباخواران  می پردازد که مى فرماید:

 این به خاطر آن است که آنها گفتند: بیع هم مانند ربا است و تفاوتى میان این دو نیست (ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا).

یعنى هر دو از انواع مبادله است که با رضایت طرفین انجام مى شود.

ولى قرآن در پاسخ آنها مى گوید: چگونه این دو ممکن است یکسان باشد؟ حال آن که خداوند بیع را حلال کرده و ربا را حرام (وَ أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا).

مسلماً این تفاوت، دلیل و فلسفه اى داشته که خداوند حکیم، به خاطر آن چنین حکمى را صادر کرده است، قرآن در این باره توضیح بیشترى نداده و شاید به خاطر وضوح آن بوده است، زیرا:

اولاً ـ در خرید و فروش معمولى، هر دو طرف به طور یکسان در معرض سود و زیان هستند، گاهى هر دو سود مى کنند و گاهى هر دو زیان، گاهى یکى سود و دیگرى زیان مى کند در حالى که در معاملات ربوى رباخوار هیچ گاه زیان نمى بیند و تمام زیان هاى احتمالى بر دوش طرف مقابل سنگینى خواهد کرد و به همین دلیل است که مؤسسات ربوى روز به روز وسیع تر و سرمایه دارتر مى شوند و در برابر تحلیل رفتن طبقات ضعیف بر حجم ثروت آنها دائماً افزوده مى شود.

ثانیاً ـ در تجارت و خرید و فروش معمولى، طرفین در مسیر تولید و مصرف گام بر مى دارند، در صورتى که رباخوار هیچ عمل مثبتى در این زمینه ندارد و بدون هیچ تولیدی و یا عرضه ای با پول، پول در می آورد.

ثالثاً ـ با شیوع رباخوارى سرمایه ها در مسیرهاى ناسالم مى افتد و پایه هاى اقتصاد که اساس اجتماع است متزلزل مى گردد، در حالى که تجارت صحیح موجب گردش سالم ثروت است.

رابعاً ـ رباخوارى منشأ دشمنى ها و جنگ هاى طبقاتى است، در حالى که تجارت صحیح چنین نیست و هرگز جامعه را به زندگى طبقاتى و جنگ هاى ناشى از آن سوق نمى دهد.

منبع: تفسیر نمونه

انواع جهاد

 

در پی مقاله ی یک تجارت بی نظیر با مطرح شدن مسئله ی جهاد تصمیم گرفتم به دنبال تعریف آن در احادیث معصومین بگردم که به دو حدیث زیر  رسیدم که به شرح زیر هستند:

 پیامبر اسلام در حدیثی صرف شمشیر زدن در راه خدا را جهاد ندانسته و مسئولیت پذیری فرد در قبال والدین و فرزندان و تامین خود برای بی نیازی را جهاد دانسته که یکی از عوامل مورد نیاز برای این امر را می توان تبیین یک الگوی معیشتی درست برای بی نیازی از مردم طبق تعریف هایی که از الگوی معیشتی بیع و کدآمایی شده است، دانست. در زیر حدیث پیامبر(ص) را در مورد جهاد غیر نظامی در راه خدا را می خوانید.

شیوه ی قرآن برای مبارزه با ربا

این مطلب مقدمه ی لازمی برای تفسیر آیه ی ۱۳۰ سوره آل عمران است که در آینده منتشر خواهد شد که از تفسیر نمونه استخراج شده است که به شرح زیر است:

مى دانیم روش قرآن در مبارزه با انحرافات ریشه دار اجتماعى این است که: تدریجاً زمینه سازى مى کند، افکار عموم را تدریجاً به مفاسد آنها آشنا مى سازد، و آن گاه که آمادگى براى پذیرفتن تحریم نهائى حاصل شد، قانون را به صورت صریح اعلام مى نماید (مخصوصاً در مواردى که آلودگى به گناه زیاد و وسیع باشد).

و نیز مى دانیم: عرب، در زمان جاهلیت آلودگى شدیدى به ربا خوارى داشت و مخصوصا محیط مکّه محیط رباخواران بود، و سرچشمه بسیارى از بدبختى هاى اجتماعى آنها نیز همین کار زشت و ظالمانه بود، به همین دلیل، قرآن براى ریشه کن ساختن رباخوارى، حکم تحریم را در چهار مرحله بیان کرده است:

یک تجارت بی نظیر

 

در مقاله ی الگوی معیشت بیع، آیه ۱۱۱سوره ی توبه مطرح شد که در زیر تفسیر مختصری از این سوره آورده شده است:

از آنجا که در آیات گذشته، درباره متخلفان از جهاد سخن به میان آمد، در این دو آیه، مقام والاى مجاهدان با ایمان، با ذکر مثال جالبى، بیان شده است.

در این مثال، خداوند خود را خریدار، و مؤمنان را فروشنده معرفى کرده، و مى فرماید: خداوند از مؤمنان جان ها و اموالشان را خریدارى کرده، که در برابر این متاع، بهشت براى آنان باشد (إِنَّ اللّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ).

 

و از آنجا که در هر معامله، پنج رکن اساسى وجود دارد یعنى: خریدار، فروشنده، متاع، قیمت و سند معامله، خداوند در این آیه، به تمام این ارکان اشاره کرده است.

خودش را خریدار ، مؤمنان را فروشنده ، جان ها و اموال را متاع و بهشت را ثمن (بها)، براى این معامله قرار داده است.

حدیث معیشتی

 

رسول اللّه (صلى الله علیه و آله وسلم) :

مِن فِقهِ الرَّجُلِ أن یُصلِحَ مَعیشَتَهُ ، ولَیسَ مِن حُبِّ الدُّنیا طَلَبُ ما یُصلِحُکَ ؛

نشان ژرف اندیشى هر فرد این است که گذران زندگى اش را به سامان آورد . این که در جست و جوى سامان زندگى ات باشى ، دنیادوستى شمرده نمى شود .

شُعب الإیمان : ۵ / ۲۵۴ / ۶۵۶۳ عن ابن عمر ، کنز العمّال : ۳ / ۵۰ / ۵۴۳۹ عن أبی الدرداء .

 

یک سوال: به نظر شما کدام نوع سامان دهی در زندگی (یا به عبارتی الگوی معیشت) مورد تایید خدا و پیا مبرش و ائمه ی معصومین است؟

 

منبع: سایت حدیث آنلاین

فرهنگ واژگان (معیشت)

یکی از کلماتی که تبیین آن برای بحث ما مهم است کلمه ی معیشت است زیرا همه ی مطالبی که در این وبلاگ مطرح می شود قرار است سرانجام آن به یک الگوی معیشتی برسد به همین دلیل یکی از زیر بناهای مباحث ما تببین واژه ی معیشت است.

معیشت در فرهنگ فارسی معین* به معنی زیر است:

(مَ شَ) [ ع . معیشة ] (اِمص .) آنچه که به وسیلة آن زندگانی کنند

طبق این معنی الگوی معیشت اسلامی، ایرانی را می توان الگوی زندگی اسلامی، ایرانی هم نامید و برخلاف تصور فقط شامل حوزه ای که در ایران اقتصاد نامیده می شود، نیست و قرار است به این سوال پاسخ دهد که انسان ایرانی و مسلمان باید چگونه زیست داشته باشد که یک بخش آن زیست اقتصادی است.

منبع واژگان: سایت واژه یاب

*: فرهنگ فارسی معین: یک کتاب از محمد معین. فرهنگ معین یکی از فرهنگ‌های مهم واژگان فارسی است. نویسنده این فرهنگ دکتر محمد معین بوده و ناشر آن انتشارات امیرکبیر است. این فرهنگنامه اولین بار در سال ۱۳۵۰ پس از فوت دکتر محمد معین با همت مرحوم دکتر جعفر شهیدی چاپ گردید.

منبع: ویکی‌پدیا