همان طور که در مقاله ی الگوی معیشت بیع ، در تفسیر آیه ی ۱۱۱ سوره ی توبه گفته شد که خداوند خریدار جان و اموال مومنین است ، در اینجا مطلبی به عنوان رویکرد مشتری مداری نسبت به خدا مطرح می شود. تبیین الگوی اقتصادی در رویکرد مشتری‌مدار، به دلیل اینکه رابطه ی فروشنده(انسان) با خریدار (خداوند) را مشخص میکند نهایت امر طرح‌ریزی است، اما گام‌های ابتدایی: ترمینولوژی، تبیین پارادایم، و دکترین‌ها همواره مغفول مانده است که در مقالاتی جداگانه بررسی خواهند شد.
جریان چپ در جهان، مدل اقتصاد مارکسیستی[۱]- سوسیالیستی را عرضه نمود. این مدل توانست هفتاد سال در شوروی امور را اداره کند و این کشور را در سطح یک ابر قدرت نگه دارد. هرچند به دلایل متعدد آن سیستم فرو پاشید، اما هنوز ابعادی از آن در کشورها و جوامع مختلف مورد استفاده است که نمونه‌ی آن مبحث بیمه و تأمین اجتماعی است. با فروپاشی اردوگاه سوسیالیسم، جریان راست مدرن در جهان، مدل اقتصاد لیبرالی را یکه تاز صحنه‌ی جهانی خواند، حتی فرانسیس فوکویاما تا آنجا پیش رفت که پایان تاریخ را اعلام نمود و لیبرالیسم و کاپیتالیسم[۲]را آخرین ایدئولوژی در تاریخ برای اداره‌ی جهان معرفی کرد.[۳]
گرچه تبیین مدل و الگوی اقتصادی، در رویکرد مشتری‌مدار نهایت امر طرح‌ریزی را شکل می‌دهد، لیکن گام‌های ابتدایی آن، یعنی ترمینولوژی، و سپس تبیین پارادایم، و دکترین‌ها همواره مغفول مانده است. از این رو هرگاه بحث از اقتصاد به میان می‌آید، مدل جریان چپ یا راست را به ذهن متبادر میکند. درحالی‌که بایسته است اساس طرح‌ریزی را در مباحث بنیادین آن، بررسی و سپس تبیین نمود.
ادامه ی این مطلب را می توانید در مقاله ی ترمینلوژی رویکرد مشتری که در آینده منتشر می شود بخوانید.
